Clarissa Pinkola Estes – toelichting op de foto’s
Deux Femmes courant sur la plage, van Picasso.
Deze afbeelding staat op de Nederlandse uitgave van de Ontembare vrouw en dient als illustratie van de sfeer en stijl van deze studie.
Schilderij bevindt zich in het Picassomuseum in Parijs.
Chalchiuthlicue, een Azteekse godin
Bovenstaande fraaie afbeelding van Picasso van twee vrouwen op een strand is, gezien de gelijkenis in houding, wellicht mede geinspireerd door deze oude Azteekse afbeelding van de godin Chalchiuthlicue, de godin die regeerde over ‘de vierde zon’.
Dit was ‘de zon van water’, die over al het water regeerde.
Volgens de mythe ging de wereld van de vierde zon ten onder als gevolg van een overstroming, waardoor de mensen in vissen veranderden.
In Jungiaanse termen betekenen de beeldspraken ‘onder water verdwijnen’ en ‘in vissen veranderen’ zoiets als: onbewust worden en volledig collectief bepaald worden.
Uit: Tony Allen, Tom Lowenstein, ‘Mythologie’.
Tarotkaart de Maan met hond en wolf naast een pad.
Deze kaart illustreert het principe van het inwijdingspad, zoals de anonieme auteurs van de Tarot zich dat enige eeuwen geleden voorstelden.
Deze afbeelding wijkt wat af van de oudere en ook van de latere, meer gangbare versies, aangezien er op deze afbeelding sprake is van een wassende maan en een betrekkelijk duidelijk aangegeven pad.
De afbeelding, getiteld ‘La Lune’ is afkomstig uit Manley Hall’s Deck.
Uit: Sallie Nichols, ‘Jung and Tarot’
Hand en schaduw.
Deze afbeelding illustreert het idee van de schaduw. De hand maakt het katholieke teken van zegening, maar de schaduw drukt iets uit dat daaraan tegengesteld is.
De schaduw als psychische figuur heeft vaak – niet altijd – een compenserende functie ten opzichte van de instelling van het bewustzijn, volgens Jung. Dit hoeft echter niet altijd een negatieve positie te zijn; het kan ook een positieve vorm van compensatie zijn.
Uit: Sallie Nichols, ‘Jung and Tarot’
Prehistorisch beeldje van een beer met jong.
Dit beeldje toont een berin die een jong in haar poten houdt. Het is afkomstig uit de Vinca cultuur en dateert van ongeveer 4500 v.C. Het beeldje is gevonden in de Balkan.
Afbeeldingen van beren die zich min of meer menselijk gedragen zijn bijzonder oud: het zijn mogelijk zelfs de oudste afbeeldingen die door mensen gemaakt zijn. Uit opgravingen in grotten is de indruk ontstaan dat de Neanderthalers de beer ca 75.000 jaar geleden al vereerden, mogelijk als totemdier.
Uit: Anne Barings en Jules Cashford, ‘The myth of the Goddess, evolution of an image’.
Moderne afbeelding van een sprekende beer.
De beer op deze hedendaagse afbeelding is wellicht een van de bekendste moderne sprekende dieren. Het is een beer die nog altijd bijzonder populair is, zowel bij kinderen als bij volwassenen.
Sprekende dieren blijven de menselijke verbeelding door de millennia heen aanspreken.
Estes beschouwt dergelijke dieren als ‘inwijdingsfiguren’: een bepaald type transformatiesymbolen.
Uit: Benjamin Hoff: ‘De Tao van Poeh’.
De psychologische toelichting op de afbeeldingen is vrij specialistisch en kan ook in meer gespecialiseerde vakliteratuur gevonden worden. Bespreking daarvan valt buiten het kader van dit artikel.